
دانلود کتاب خط در گرافیک
به طور کلی نوشتار نوعی ثبت و ذخیره سازی اطلاعات است، اگرچه تنها گونۀ آن نیست و پیش از پیدایش خط و حتی همزمان با آن، حافظۀ انسان این وظیفه را به عهده داشته است.
در نوشتار، اطلاعات به شیوۀ عینی نگاشته شده و اگر متن مورد نظر به صورت ثبت شده باشد، در تمامی شرایط زمانی و مکانی، برای تمام افرادی که توانایی خواندن آن را داشته باشند، مورد استفاده قرار میگیرد. حافظه در این روش، نقش اساسی دارد، ولی نه به صورت نگهداری جزء به جزء اطلاعات بلکه با یادگیری قواعد نگارش و شکل حروف و کلمات.
میزان اطلاعاتی که حافظۀ انسان قادر به نگهداری آن است، بسیار محدود است، در حالی که برای اطلاعات نوشتاری، حداقل به صورت نظری محدودیتی وجود ندارد. ذخیرۀ اطلاعات در قالب نوشتار، انسان را از وظیفۀ دشوار حفظ کامل و احتمالاً دائمی بسیاری مطالب غیر ضروری رها کرده و امکان بازنگری آنها را به دست میدهد.
آشکار است در مرحلۀ نخستین خط و پیدایش شکلهای اولیه الفبا، زیبایی حروف به معنی امروزۀ آن مطرح نبوده است، ولی به ویژه از زمانی که ابداع انواع خطوطی که با هدف کتابت قرآن انجام شد، هم به زیبایی و موزون بودن آن توجه شد و هم حسی روحانی و معنوی در آن جلوه یافت.
خط رایج کنونی ایران از دو خط کوفی و نسخ گرفته شده و این دو، خود از دو الفبای نبطی و سریانی در حدود یک قرن پیش از هجرت گرفته شده است. از خط کوفی، شش قلم، محقق، ریحان، ثلث، نسخ، رفاع و توقیع استخراج شده و افزون بر این قلمهای ششگانه، بعدها فلم دیگری از قلم توقیع و قلم رقاع وضع شد که به قلم تعلیق معروف گشت.
سپس دو خط دیگر به نام شکست تستعلیق از آن استخراج شد. خط شکسته تستعلیق، اندک، اندک جانشین خط شکسته تعلیق شد که خواندن آن دشوار بود. امروزه افزون بر خط نستعلیق و شکسته نستعلیق، نسخ روزنامهای رایج است که ریشه و مبنای بسیاری از خطوط تزئینی و نشانه نوشتهها است.
موضوع کتاب حاضر، چگونگی کاربرد خط کنونی فارسی در گرافیک معاصر ایران است که آخرین بار، در سال ۱۳۸۸ براساس نظرات هنرآموزان محترم و اعضای کمیسیون برنامهریزی و تألیف رشتۀ گرافیک توسط خانم ماندانا منوچهری (هنرآموز و عضو کمیسیون تخصصی) مورد تجدید نظر قرار گرفت.
لازم به توضیح که شیوههایی که برای طراحی حروف با توجه به «خط الگو» در این کتاب توضیح داده شده است، شیوۀ آموزشی ابداعی آقای صداقت جباری، عضو هیات علمی گروه ارتباط تصویری دانشگاه تهران است که برای هنرآموزان و همچنین هنرجویان قابل استفاده است.
آشکار است که چگونگی گفتارهای این کتاب و انجام تمرینهای آن، چندان مطلق و بدون انعطاف نیست و با در نظر گرفتن شرایط، تواناییها و ویژگیهای هنرجویان، آموزش مناسب به تشخیص هنرآموز محترم و بر پایۀ تجربیات او باید انجام شود.
اما بر این نکته تأکید میشود که نقش معلم نباید تنها منتقل کردن و بیان اطلاعات باشد؛ بلکه هنرآموزان محترم، وظیفۀ ایجاد روحیۀ همکاری در کلاس و هدایت بحثهای هنرجویان و گفتوگوهای آنها در مورد تمرینهای یکدیگر را باید وظیفۀ مهم خود بدانند و به آن توجه و اهتمام داشته باشند.
توانایی انتقال مفاهیم در آثار گرافیک با استفاده از نوشتار، از طریق انتخاب درست قلمها و گونههای مختلف نگارش و طراحی حروف و ایجاد خلاقیت در آن
پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: تاریخچۀ خط و پیدایش الفبا
فصل دوم: طراحی گرافیک
گرافیک چیست؟
عناصر اصلی گرافیک
نوشتار
تصویر
رابطه نوشتار و تصویر
فصل سوم: روشهای نگارش
خوشنویسی
حروفچینی
دستنویس
فصل چهارم: طراحی حروف
اصول مطرح در طراحی قلم
طراحی حروف با استفاده از قلم الگو
معرفی چند شیوه طراحی حروف با توجه به «قلم الگو»
فصل پنجم: نوشتار و گرافیک
فهرست منابع