برای هنرجویان و علاقه‌مندان به تحصیل و کار در یکی از رشته‌های هنری مثل نقاشی، آشنایی با مفاهیم، کاربردها، شیوه‌ها و امکانات گوناگون بیانی و آثار به جا مانده در قالب رشته‌های دیگر (مثل ادبیات، مجسمه‌سازی و موسیقی) بسیار سودمند و ضروری است و از آنجا که با داشتن تفاوت‌های ظاهری، نکات و نقاط مشترک فراوانی نیز در باطن هنرها وجود دارد مطالعه و بررسی و تعمق در این اختلاف‌ها و اشتراک‌ها، راه را برای دستیابی به بیان هر چه شیواتر هنری هموار می‌سازد.

«هنرهای تجسمی»، به طور عمده، به هنرهایی گفته می‌شود که با ساختن و شکل دادن به مواد و مصالح ارتباط داشته باشند به عبارتی «تجسم» یا «به جسمیت درآمدن» باورها، تخیلات، ایده‌ها و احساسات هنرمند به وسیلۀ مواد و مصالح قابل رؤیت، فرایند اصلی شکل‌گیری یک اثر تجسمی محسوب می‌شود و بنابراین هنرهای تجسمی در وهلۀ اول، حس بینایی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

مفهوم اخیر در مورد تقسیم‌بندی دیگری که «هنرهای بصری» نامیده می‌شود، نیز صادق است. در دسته‌بندی هنرهای بصری، هنرهای دیگری مانند نمایش، سینما و انیمیشن نیز به دلیل اتکای بسیار به جنبۀ «دیداری» یا بصری قرار داده می‌شوند.

نكتۀ قابل ذکر دیگر در مورد رشته‌های مختلف تجسمی، پیروی آن‌ها از اصول و مبانی مشترکی است که با عنوان «مبانی هنرهای تجسمی» در برنامه درسی رشته‌های هنر وجود دارد.

در حقیقت برای ساخت تصویر یا ایجاد حجم و فضا در هر یک از رشت‌ های هنرهای تجسمی، نیازمند شناخت عناصر بصری و

کیفیت‌های حاصل از روابط آن‌ها با یکدیگر و در نهایت «بیان» مفهوم با موضوع مورد نظر هستیم.

در این کتاب سعی شده است در حد نیاز اولیۀ هنرجویان رشتۀ نقاشی، آن‌ها را با مهم‌ترین رشته‌های تجسمی آشنا کرده، مفاهیم، کارکردها و تحولات عمدۀ آن‌ها را در طی دوران به طور خلاصه از نظر بگذرانیم.

البته همان‌گونه که در ابتدای این مقدمه گفته شد، به جز رشته‌های مطرح شده در این کتاب، آشنایی و شناخت سایر رشته‌های هنری نیز در تعمیق و انسجام بخشیدن به درک و فهم هنرجویان و علاقه‌مندان یک رشته، نقشی بسزا خواهد داشت، که این موضوع می‌تواند به عنوان محور مطالعه و بررسی برای آنان مفید و مؤثر واقع گردد.